Meer regels? Betere prikkels? Minder eigen wijsheid.

Barry Schwartz is een Amerikaans psycholoog en professor ‘Social Theory and Social Action’ aan het Swarthmore College. Schwartz vraagt zich af waarom het in onze maatschappij vaak zo lastig is om deugdzaam te zijn.

Zijn stelling is dat al het werk dat interactie vergt met andere mensen, morele wil en morele vaardigheden (“moral will and moral skill”) vereisen. Om die te ontwikkelen is het volgende nodig:

-     werkers toestaan om af en toe fouten te maken en daarvan te leren;

-     werkers tijd geven om de mensen te leren kennen die zij dienen met hun werk;

-     werkers toestaan om te improviseren en nieuwe dingen uit te proberen als de context daarom

      vraagt;

-     werkers laten onderwijzen door mensen die reeds over de gewenste morele wil en

      vaardigheden beschikken.

De werkelijkheid is vaak anders. Als er iets mis gaat grijpen we naar twee dingen:

-     meer en betere regels;

-     meer en betere beloningsprikkels.

Het effect en wat we daarmee willen bereiken is echter tegengesteld: meer regels leidt tot de verdwijning van morele vaardigheden, meer prikkels leiden tot de verdwijning van de morele wil om het goede te doen.

Regels en prikkels zijn niet per definitie verkeerd of onnodig, maar teveel daarvan leidt tot ongewenste effecten. Het zorgt ervoor dat mensen zich niet meer persoonlijk verantwoordelijk voelen voor hun werk. Het kan leiden tot frustratie over het verlies van autonomie, improvisatie en speelsheid. Of juist tot onverschilligheid: “De uitkomst is ongewenst, maar het is niet mijn schuld want ik heb alle regels toch netjes opgevolgd?”

Wilt u graag dat mensen met plezier naar hun werk gaan, zich verantwoordelijk voelen voor hun werk en zich verbinden aan het resultaat? Is uw organisatie verblind geraakt door regels en beloningsprikkels? Bent u op zoek naar inspirerend leiderschap? Henkjan Werkt graag met u mee.